Acceptatie en Commitment Therapie is een therapeutische aanpak die zich richt op het erkennen en omarmen van je problemen. Deze therapie leert je om je te ontdoen van de zinloze strijd tegen onaangename emoties, gedachten en fysieke sensaties die inherent zijn aan het menselijk bestaan. De voortdurende strijd tegen deze onontkoombare ervaringen kan je uitputten en je belemmeren in het leiden van een betekenisvol en vervullend leven.
De therapie moedigt je aan om deze strijd los te laten en jezelf toe te staan om de negatieve gevoelens volledig te ervaren, te omarmen en te doorstaan zonder oordeel of vermijding. Dit betekent niet dat je deze gevoelens moet waarderen of ervan moet genieten, maar eerder dat je ze erkent en accepteert als een natuurlijk onderdeel van de menselijke ervaring. Door deze ongemakkelijke gevoelens, gedachten en sensaties te omarmen en ruimte voor ze te creëren, bevrijd je waardevolle energie die je kunt herbestemmen naar wat echt belangrijk is in het leven.
De therapie legt ook nadruk op het belang van het ondernemen van acties die aansluiten bij je waarden en doelen, ongeacht de aanwezigheid van uitdagende emoties of gedachten. Het moedigt je aan om je waarden te verduidelijken en betekenisvolle doelen te formuleren die in harmonie zijn met deze waarden. Door acties te identificeren en je daaraan te verbinden die overeenkomen met je waarden, kun je een leven leiden dat meer gericht is op doelstellingen, zelfs te midden van ongemak.
Deze therapie leert je de onvermijdelijke uitdagingen van het leven te omarmen, de strijd tegen onaangename ervaringen los te laten, en je energie te concentreren op betekenisvolle acties die in lijn zijn met je waarden. Via acceptatie en toewijding kun je een vervullend en authentiek leven ontwikkelen, zelfs in tijden van tegenspoed.
'Stel dat je een feest geeft voor alle mensen in je buurt. Iedereen komt opdagen, zelfs de buurtzwerver die soms voor overlast zorgt. In dit voorbeeld staat het feest symbool voor je leven en de zwerver voor gevoelens die je liever niet zou willen ervaren. Je laat iedereen binnen, behalve de zwerver. De zwerver is boos en probeert via de achterdeur binnen te komen. Je wordt boos, sluit de achterdeur met een ruk op slot en roept dat de zwerver huisvredebreuk pleegt. Je belt de politie, maar die kan niet komen. Je vraagt aan al je gasten om je te waarschuwen wanneer de zwerver opduikt en je bent de hele avond bezig om de zwerver buiten de deur te houden.'
Door dit alles kom je er niet aan toe om te genieten van je feest.
De vraag is nu, ben jij bereid om jouw zwerver (vervelende gevoelens) uit te nodigen op je feest (jouw leven?)
Waarschijnlijk had je veel minder last gehad van de zwerver als je hem met een biertje op de bank had gezet. Vervelende gevoelens horen er nu eenmaal bij. Als je bereid bent om deze uit te nodigen, dan hoef je in ieder geval niet meer de hele tijd tegen te vechten.
Hoe vaak gebeurt het dat je iets niet doet wat je wel graag had willen doen? Het kan zijn dat de angst je overmeestert, of dat je intuïtief aanvoelt dat het je een rotgevoel zal opleveren. Iets niet doen om een rotgevoel te vermijden, is een typisch voorbeeld van vermijding. Je kiest ervoor om de situatie te omzeilen, zodat je niet geconfronteerd wordt met die onaangename emoties die op de loer liggen.
De kosten van deze vermijding zijn echter hoog en worden vaak pas later merkbaar. Wanneer we ons distantiëren van situaties die we zenuwslopend vinden, missen we tegelijkertijd ook kansen die ons zouden helpen groeien en bloeien. Vaak vermijden we dingen die ons angst aanjagen, maar die stiekem ook van levensbelang voor ons zijn. Het kan verrassend zijn hoe de cirkel van vermijding zich uitbreidt; een klein stapje terug in angst kan al snel leiden tot het vermijden van niet alleen de bioscoop, maar ook feestjes en andere waardevolle levenservaringen. Vermijding kan dus een sluipende vijand worden die ons belemmert in onze zoektocht naar vreugde en vervulling. Het is essentieel om jezelf bewust te maken van de manieren waarop je vermijdt en de kosten die je daarvoor betaalt, zodat je de regie over je leven kunt hernemen en meer ruimte kunt maken voor het positieve.
Er zijn directe en subtiele manieren van vermijding. Directe vermijding is wanneer je iets helemaal niet doet. Bijvoorbeeld dat je niet naar een feestje gaat omdat je bang bent voor sociale situaties, of je sluit jezelf op in huis om te voorkomen dat je geconfronteerd wordt met andere mensen. Dit soort vermijding kan leiden tot een steeds kleinere wereld, waarin je steeds minder situaties en ervaringen durft aan te gaan. Subtiele vermijding is wanneer je iets wel doet, maar op een manier die het minder eng maakt. Bijvoorbeeld dat je alleen naar een feestje gaat, maar met de afspraak dat je niet langer dan een uur blijft, of dat je de hele tijd bij iemand anders blijft staan, waardoor je jezelf kunt verbergen achter een gesprek, maar niet echt in de sociale interactie duikt.
Als je merkt dat je vermijdt, is het belangrijk om te kijken naar de kosten die je ervoor betaalt. Vermijding kan je in de weg staan van leuke dingen in je leven, en het kan je ook een gevoel van leegte en onbevrediging geven. Dit kan leiden tot gevoelens van isolatie, terwijl je misschien juist de connectie met anderen wilt. Als je de kosten van vermijding te hoog vindt, is het belangrijk om hulp te zoeken. Er zijn verschillende manieren om met vermijding om te gaan, zoals therapie, zelfhulpboeken en online cursussen, die je kunnen ondersteunen in het overwinnen van je angsten en het aangaan van nieuwe ervaringen. Het is nooit te laat om stappen te zetten richting een rijker en meer bevredigend leven.
Subtiele vermijding is moeilijk te ontdekken bij jezelf, vaak zijn het gedragingen die je zo normaal vindt dat ze je niet eens meer opvallen. Probeer de eerst komende tijd om extra goed te letten op hoe je vermijdt. Wie weet, ontdek je allerlei nieuwe dingen over jezelf!